मराठी भाषा आणि संस्कृती

आज ४ तारिख… चार (४) या आकड्याची आणखी गंमत बघा….. थोडी कडू थोडी गोड पण जिला नाही तोड अशी ही चौपदरी कथा आहे ! चारची खरी बाजू ‘ चार ‘ दिशेत आहे ! ‘ चार ‘ खांबांशिवाय घर बांधता येत नाही. ‘ चार ‘ गोष्टी शिकल्याशिवाय शहाणपणा येत नाही. ‘ चार ‘ चौघात जे बोलू नये ते […]

आज ४ तारिख… चार (४) या आकड्याची गंमत बघा….. 1) औषधोप४ २) मानसोप४ 3) प्रथमोप४ 1) समोप४ 2) पाहुण४ 3) सदवि४ 4) दूरवि४ 1) सं४ 2) वि४ 3) आ४ 4) प्र४ 5) ला४ 1) सदा४ 2) समा४ 3) शिष्टा४ 4) भ्रष्टा४ 5) अत्या४ 6) सुवि४ 7) उप४ 8) अवि४ 9) कुवि४ 10) हिंसा४

_ ळी या अक्षराने संपणारे दोन अक्षरी शब्द (१) फूल उमलण्याआधीची अवस्था – कळी (२) पिकावर पडणारी किड — आळी (३) गालावर पडणारा खड्डा — खळी (४) साखर बनवल्यावर उरते- मळी (५) बंदूकीला असते — नळी (६) पंचपात्राची सोबतीण — पळी (७) एका हाताने वाजत नाही — टाळी (८) साडी सोबत असते — चोळी (९) बागेचा […]

अंग्रजीत अे पासून झेड् पर्यंत 26 अक्षरे असल्यामुळे आणि त्यांना काना मात्रा वेलांटया नसल्यामुळे अक्षरानुक्रम पाळणे फार सोपे आहे. पण देवनागरीतील कोशवाङमयात बर्‍याच अडचणी येतात. देवनागरीतील वेगवेगळे कोश किंवा मराठी पुस्तकांच्या शेवटी असलेली सूची बघितली तर चटकन लक्षात येते की मराठीत अक्षरानुक्रम पाळण्यात अेकसूत्रता नाही. ती आणणे आणि अंग्रजीतून आलेले विज्ञानविषयक किंवा अतर शब्द सामावून घेण्यासाठी […]

मराठीतील अक्षरचिन्हे, स्वरमाला आणि व्यंजनमालेविषयी एक विवेचन…. पारंपारिक वर्णमाला : स्वरमाला आणि व्यंजनमाला  पारंपारिक स्वरमाला : अ आ इ ई उ ऊ ए ऐ ओ औ अं (अुच्चार…अनुस्वार) अ: (विसर्ग, नेहमीचा सामान्य अुच्चार…. अहा..), ऋ (र्‍हस्व आणि दीर्घ. दीर्घ ऋ संगणकावर मला टाअीप करता आला नाही), लृ (र्‍हस्व आणि दीर्घ) असे अेकूण १६ स्वर आहेत. पारंपारिक व्यंजनमाला : कंठ्य (Guttural) :: क ख ग […]