नवीन लेखन...

अमेरिकेतील वन्यप्राणी जीवन – भाग १

The Wild-Life in America - Part 1

ग्रामीण, निमग्रामीण भागातल्या लोकांचा आणि निसर्गाचा जवळचा संबंध असावा यात काही नवल नाही. या निसर्गाच्या सान्निध्यातूनच पाळीव तसंच वन्य पशु-पक्षी जगत हे या जीवनाचं एक महत्वाचा घटक बनून गेलेले असतं. कृषीउद्योग आणि पशु संवर्धन हे एकमेकांशी निगडीत असल्यामुळे, ग्रामीण जगतामधे पशु संवर्धनाला मानाचं स्थान असावं हे उघडच आहे. परंतु एकंदरीतच अमेरिकन जीवन प्रणालीमधे निसर्गाला आणि त्या अनुशंगाने पशु पक्षांच्या संवर्धनाला खूपच महत्व आहे. या संवर्धित नैसर्गिक साधन संपत्तीचा उपयोग कॅंपिंग, हायकिंग, हंटिंग, फिशिंग अशा विविध छंदांसाठी करून घेऊन, लक्षावधी अमेरिकन्स आपलं जीवन निसर्गाच्या सान्निध्यात व्यतीत करून समृद्ध करून घेत असतात.

या लोकांचं शिकार, मासेमारी आणि एकंदरीतच वन्यप्राणी जीवनासंबंधित छंदांचं (फोटोग्राफी, वन्यप्राणी अवलोकन वगैरे) वेड किती जबरदस्त आहे याची कल्पना २००६ च्या एका अहवालावरून येते. त्या साली ८७.५ दशलक्ष अमेरिकन्सनी या छंदापायी १२,२०० कोटी (१२२ बिलीयन) डॉलर्स खर्च केले. यापैकी ३० दशलक्ष लोकांनी आपला मासेमारीचा शौक पुरा केला, १२.५ दशलक्ष लोकांनी आपली शिकारीची हौस भागवून घेतली तर ७१.१ दशलक्ष लोकांनी वन्यप्राणी जीवनाचं अवलोकन, फोटोग्राफी असले छंद पुरे करून घेतले.

शिकारीच्या आकारमानानुसार अमेरिकेतल्या शिकारीचे तीन प्रकार होतात.

मोठ्या प्राण्य़ांची शिकार – यात मुख्यत: हरीण, एल्क (आपल्याकडच्या बारशिंग्यासारखं हरीण), अस्वल आणि जंगली टर्कीचा समावेश होतो. यात हरणांची शिकार करणारे १०.१ दशलक्ष, आणि टर्कीची शिकार करणारे २.६ दशलक्ष हे संख्येने सर्वाधिक.

लहान प्राण्यांची शिकार – यात ससे, खारी, फेसंट्स (जंगली कोंबड्या) आणि क्वेल (छोट्या रानकोंबड्यांचा प्रकार) हे मुख्यत्वे येतात.

स्थलांतरित पक्षांची शिकार – यात प्रामुख्याने ऋतुमानानुसार स्थलांतर करणार्‍या बदकं, गीज, कबुतर अशा पक्षांचा समावेश होतो.

गावाकडल्या बर्‍याच लोकांसाठी शिकार हा निव्वळ एक छंद न रहाता दैनंदिन जीवनाचा एक महत्वाचा भागच असतो. गावातल्या फार्मस्‌वर जावं तर बंदुका म्हणजे आयुष्याचा एक घटकच वाटायला लागतात. जनावरांच्या गोठ्याच्या दरवाज्याआड, गॅरेजमधे, पिक-अप ट्रकच्या मागच्या अंगाला, बंदुका कायमच पडलेल्या असतात. उभ्या पिकात घुसणारी हरणं, शेळ्या-मेंढ्या किंवा वासरांनाच ठार करणारे कायोटी किंवा क्वचित लांडगे, परसदारात येऊन घरातल्या कुत्र्या मांजरांवर हल्ले करणारी अस्वलं किंवा बागेतल्या भाजी पाल्याची नासधूस करणारे ससे किंवा रकून्स बघितले की या बंदुकांचा उपयोग ठायी ठायी कसा होत असेल, हे जाणवल्याशिवाय रहात नाही. उगाच नाही आज अमेरिकेत २५० दशलक्ष बंदुका आहेत.

या सार्‍या शिकार, मासेमारी आणि एकंदरीतच वन्यजीवनाच्या सान्निध्याच्या ओढीचं मूळ, सतराव्या- अठराव्या शतकातील, अमेरिकेचा गोर्‍या लोकांना अनभिज्ञ असा अफाट विस्तार धुंडाळून, हा खंडप्राय देश पायतळी घालणार्‍या धाडशी बहाद्दरांमधे सापडतं.

 

क्रमशः …. 

— डॉ. संजीव चौबळ 

डॉ. संजीव चौबळ
About डॉ. संजीव चौबळ 84 Articles
मुंबई पशुवैद्यक महाविद्यालयातून पशुप्रजनन विषयात पदव्युत्तर शिक्षण (१९८६) घेतल्यावर भारतातील विविध संस्थांमधे सुमारे १४ वर्षे काम. २००१ साली युनिवर्सिटी ऑफ कनेक्टीकटमधे डॉक्टर जेरी यॅंग या “क्लोनिंग”च्या क्षेत्रातील नावाजलेल्या संशोधकाच्या मार्गदर्शनाखाली पीएच.डी. करण्यासाठी अमेरिकेत दाखल. गेली पंधरा वर्षे अमेरिकेत उच्च शिक्षणासाठी व त्यानंतर नोकरीनिमित्ताने वास्तव्य. अमेरिकेतील उत्तम दर्जाच्या गायींमधे भृणप्रत्यारोपण (EmEmbryo Transfer Technology) तसेच टेस्ट टयुब बेबीज (In Vitro Fertilization) या क्षेत्रातील आघाडीच्या कंपन्यांमधे संशोधन तसेच उत्पादनात जबाबदारीच्या पदांवर काम. आपल्या क्षेत्रातील नावाजलेल्या शास्त्रीय जर्नल्समधे व विविध राष्ट्रीय/आंतरराष्ट्रीय परिषदांमधे सुमारे २५ शोधनिबंध सादर. अमेरिकेतले वास्तव्य तसेच कामानिमित्ताने प्रवास मुख्यत्वे ग्रामीण/निमग्रामीण भागात झाल्यामुळे, अमेरिकेच्या एका सर्वस्वी वेगळ्या व अनोळखी अंगाचे जवळून दर्शन. सर्वसाधारण भारतीयांच्या अमेरिकेबद्दलच्या अतिप्रगत, अत्याधुनिक, चंगळवादी कल्पनाचित्राला छेद देणारे, अमेरिकेच्या ग्रामीण अंतरंगाचे हे चित्रण, “गावाकडची अमेरिका” या पुस्तकाद्वारे केले.

Be the first to comment

Leave a Reply

Your email address will not be published.


*


महासिटीज…..ओळख महाराष्ट्राची

रायगडमधली कलिंगडं

महाराष्ट्रात आणि विशेषतः कोकणामध्ये भात पिकाच्या कापणीनंतर जेथे हमखास पाण्याची ...

मलंगगड

ठाणे जिल्ह्यात कल्याण पासून 16 किलोमीटर अंतरावर असणारा श्री मलंग ...

टिटवाळ्याचा महागणपती

मुंबईतील सिद्धिविनायक अप्पा महाराष्ट्रातील अष्टविनायकांप्रमाणेच ठाणे जिल्ह्यातील येथील महागणपती ची ...

येऊर

मुंबई-ठाण्यासारख्या मोठ्या शहरालगत बोरीवली सेम एवढे मोठे जंगल हे जगातील ...

Loading…

error: या साईटवरील लेख कॉपी-पेस्ट करता येत नाहीत..