श्री शिल्लक

तिला कळत नव्हतं ,त्यांच्या मनात नेमकं काय चाललंय .
कालपासून त्यांचं वागणं काहीसं अनाकलनीय वाटत होतं .
पंचेचाळीस वर्षांच्या सहजीवनाचा इतिहास ती कालपासून धुंडाळत होती . थोडंसं काही हाती लागत होतं , काही हातातून निसटून जात होतं .
पण कालपासूनच्या वागण्याचा बोध तिला होत नव्हता .

तोंडाला चव नाही , अंगात थोडी कणकण जाणवतेय आणि श्वास घ्यायला अडचण होतेय , हे त्यांनी सांगितल्यावर ती धास्तावली होती .
आग्रह करकरून तिनं , त्यांना टेस्ट करायला पाठवलं होतं .
पण रिपोर्टमध्ये काय आहे हे ते सांगत नव्हते .
तिनं विचारलं होतं.
वेगवेगळ्या वेळी . अचानक . प्रेमाने . भांडून . अबोला धरून .
पण त्यांनी रिपोर्ट बद्दल एक शब्द उच्चारला नव्हता .
बरं, लॅब मध्ये चौकशी करावी तर शहरात सतराशे साठ लॅब.
ती हैराण झाली होती .

संध्याकाळी गॅलरीतून ते कुणाशी तरी फोनवर बोलताना तिनं ऐकलं होतं .
तुटक संभाषण कानावर आलं होतं …

“..बेड..ऑक्सिजन..व्हेंटिलेटर..दोन्ही वेळचं साधं जेवण..”
आणि असं बरंच काही .

तिचा धीर पार सुटत चालला होता .
डोळे प्रवाहित झाले होते .

” आज आपण मांडवीच्या जेटीवर जाऊ बसायला . गप्पा मारू भरपूर . आणि हो , तुला आवडणारी भेळ खाऊ . शहळ्याचं पाणी आणि मऊसूत खोबरं . ”
तिला हुंदका अनावर झाला .

” आजच का ? ”
” सगळ्या गोष्टी अगोदर सांगायच्या नसतात , काही सरप्राईज ठेवायचं असतं . नियती नाही का सरप्राईज देत आपल्याला , तसं .”
” म्हणजे ?”
तिचा हात छातीवर गेला .
श्वास मध्येच अडकल्यासारखा वाटला तिला .
” रिपोर्ट काय सांगतोय ?”
तिनं पुन्हा विचारलं .
पण ते तिथे नव्हतेच .

— आणि हट्ट करून तिला मांडवीच्या जेटीवर आणलं होतं .

ते दुरून येताना दिसले .
भेळ , शहाळ्याचं पाणी घेऊन येताना त्यांची तारांबळ उडत होती . पण तरीही उत्साह जाणवत होता .
तिला कसंतरीच वाटलं .
ती पुढं होणार इतक्या दहाबारा तरुण मुलंमुली त्यांना मदत करायला धावली .

” आजोबा , एक सेल्फी प्लीज ”
” शुअर , पण आमचा फोटो तुम्ही काढायचा . थांबा अगोदर पोज घेतो .”
त्यांनी भेळेचा घास तिच्या तोंडपर्यंत नेला .
पोरं एव्हाना चेकाळली होती .
एकीनं दोन स्ट्रॉ शहाळ्यात घातले .
” अहो , काय चाललंय हे , ओळखीची ना पाळखीची . काय म्हणतील ते ”
त्यांनी काही उत्तर दिलं नाही .
” अरे तिला लाजायला सांगणार नाही का तुम्ही ? लग्नात लय भारी लाजली होती .”
सगळे खिदळायला लागले .
त्या पोरांना हे नवीन होतं .

” आणि तुम्हाला महाबळेश्वरची गंमत सांगू का , आमच्या साग्रसंगीत हनिमूनची ?”

एव्हाना मांडवीवर येणाऱ्यांची गर्दी वाढायला लागली होती . येणारी गर्दी तिथेच थांबून हे सगळं पाहू लागली होती . अनेकांच्या मोबाईलमधले कॅमेरे सुरू झाले होते .

तिला मात्र मेल्याहून मेल्यासारखं झालं होतं .
” आजोबा हनिमूनचं काय झालं ?” गर्दीतल्या कुणीतरी विचारलं .
“ते तिलाच विचारा .”
त्यांनी बॉल अलगद टोलवला .
” आजी सांगा ना .”
सगळ्यांनी टाळ्या वाजवत आग्रह धरला .
– आता आपण काही बोललो नाही तर प्रकरण वाढेल या भीतीनं तिनं हात उंचावला .
सगळे गप्प झाले .

” महाबळेश्वरला जाताना , सातारा स्टँडवर यांनी मोगऱ्याच्या गजऱ्यांची टोपलीच विकत घेतली होती . माझ्या मेलीच्या मनात काहीबाही येऊ लागलं . कारण हे रसिक होते हे माहीत होतं . पण महाबळेश्वरला गेल्यावर वेगळंच घडलं . यांनी त्यादिवशी संध्याकाळी फिरायला आलेल्या सगळ्या नव्या जोडप्यांना एकत्र केलं आणि गजरे घालण्याचा सामुदायिक कार्यक्रम केला .”
” कसली धमाल आली माहित्येय . महाबळेश्वरची ती संध्याकाळ एकदम गुलाबी रंगाची होऊन गेली . सगळ्यांचे गाल लज्जेनं गुलाबी झाले होते ना .”

सगळी गर्दी तुफान हसली . आणि समुद्राच्या लाटा अधिकच फेसळल्या .

आता तीदेखील गुंतू लागली .

” ह्यांनी मला प्रपोज केलं तो किस्सा जगावेगळा आहे . आमचं घर मंगलोरी कौलांचं होतं . हे शेजाऱ्यांच्या घरी पाहुणे म्हणून आले होते . दोनचार दिवसात आमची चांगलीच ओळख झाली होती . तर त्यादिवशी कौलं बदलण्याचं काम सुरू होतं . माझ्यावर इम्प्रेशन मारण्यासाठी हे छपरावर चढले . आणि अचानक यांचा पाय घसरला . हे गडगडत खाली आले . पडले . पाय दुखावला . पण त्याही अवस्थेत , अनंताच्या झाडाचं फुल त्यांनी मिळवलं आणि वेदनेनं विव्हळत असताना सर्वांसमक्ष मला विचारलं , तुझ्या घरी प्रेमात ‘ पडलोय’, स्वीकारशील ? मग काय मी लाजून आत पळाले . झालं . महिन्याभरात घरच्यांनी लग्नच लावून दिलं .”
तिनं ओंजळीत चेहरा लपवत सांगितलं .

पण पुढच्या क्षणी तिला भान आलं आणि डोळ्यात आसवं उगवली .

” थँक्स मित्रांनो , मजा आली तुमच्या संगतीत . आता जरा कौटुंबिक जिव्हाळ्याचा प्रसंग सुरू होणार आहे .”
सगळे दूर पांगले .

” एक मिनीट , अशीच उभी रहा . मला फोटो काढू दे एक ”
तिला जास्त बोलू न देता त्यांनी पटकन फोटो काढला .
मोबाईल तिच्यासमोर धरला .
अस्ताला जाणारा सूर्य नेमका तिच्या अंबाड्यात विसावल्यासारखा दिसत होता .
” हे काय आता नवीन ?”
” हा अस्ताला जाणारा सूर्य तुझ्या केसात गुंतला .”
ती बघत राहिली . अविश्वासाने .
“तुम्हाला काय म्हणायचंय ?”
ते हसले .
” तुझ्या मनात जे आहे ते माझ्या मनात नाही .हा सूर्य आज जरी अस्ताला जाणार असला तरी उद्या तो पुन्हा उगवणार आहे . आज अंबाड्यात विसावलेला सूर्य , उद्या तुझ्या जागं होण्याबरोबर खळाळत्या केसांमधून उगवणार आहे . मी त्याबाबत आश्वस्त आहे .”
“मग रिपोर्टचं काय ?”
तिनं पुन्हा चिकाटीनं विचारलं .
ते दिलखुलास हसले .
” तुला काय वाटलं , मला कोरोना झालाय ? मी पॉझिटिव्ह आहे ? वेडी गं वेडी . माझा रिपोर्ट निगेटिव्ह आलाय . बेड ऑक्सिजन वगैरे सगळं नाटक करत होतो मी .कालच कळलं मला मी निगेटिव्ह असल्याचं . पण मी विचार केला , पुन्हा एकदा संधी घेऊया आनंदानं जगण्याची . मजा घेऊ या तुझ्या वाढलेल्या टेन्शनची. पुन्हा एकदा बघू या आठवणींची श्री शिल्लक किती आहे ती . उद्याच्या दिलखुलास जगण्यासाठी आठवणींची श्री शिल्लक असणं गरजेचं आहे . नाही का ?”
” हो पण , त्याकाळजीनं माझं काही बरं वाईट झालं असतं तर…”
” ते शक्यच नाही , कारण तुझ्या टेन्शनचं नियंत्रण माझ्या हाती आहे . हसायचं , हसवायचं आणि हसत हसत दिवस ढकलण्याची युक्ती मला माहित्येय .”
ती गप्प झाली .

अचानक फोन हाती घेतला .
” आत्ता ? कुठे ? हॉस्पिटलमध्ये ? येतो लगेचच आम्ही .अहो ,आपल्याला लगेचंच जायला हवं हॉस्पिटलमध्ये , चला लवकर , सांगते रिक्षात बसल्यावर .”

दोघही रिक्षेत बसली .तिनं पत्ता सांगितला .
ते चक्रावले .
“तू चुकून हॉस्पिटल ऐवजी हॉटेलचा पत्ता सांगितलास ”
” नाही हॉटेलचाच पत्ता सांगितला .श्री शिल्लक काय तुमच्याजवळ तेवढी आहे असं वाटलं का ? माझ्या जवळपण आहे . तुमच्या आवडत्या हॉटेलात कँडल लाईट डिनर घेणार आहोत आपण . तुमच्या आवडत्या मेन्यूसह.”
” मला आवडली तुझी श्री शिल्लक ”
ते म्हणाले आणि तिनं त्यांच्या खांद्यावर डोकं टेकवलं .

रिक्षा भरधाव धावू लागली …

— डॉ. श्रीकृष्ण जोशी, रत्नागिरी
९४२३८७५८०६