नवीन लेखन...

लतावर न लिहिलेला लेख

“लताचा 87 वा वाढदिवस येतोय , काहीतरी लिहिलं पाहिजे ” असं परवा एका मित्राला म्हटलं तेव्हा तो माझ्यावर भडकलाच !
” त्या कुठे ? तू कुठे ? ( तुझी पात्रता काय ?) आणि तू त्यांना सरळ एकेरीत संबोधन करतोस ? निदान वयाचा तरी विचार ? ”

मी त्याला म्हटलं , ‘ हे बघ, आपण दोघेही कोल्हापूरात राहतो ! तू कधी म्हणतोस का, ‘आदरणीय श्री अंबाबाई यांच्या देवळात चाललोय ‘ ?
आपण म्हणतो ” अंबाबाईला चाललोय ” किंवा ‘ आत्ताच मारूतीला जाऊन आलो !’
‘ उद्या आमच्याकडे गणपती साहेब येणार आहेत असं म्हणायची आवश्यकता नाही , आपल्या सगळ्या दैवतांना आपण एकेरीत संबोधतो ‘
लताही दैवतासमानच !
खरं म्हणजे असल्या दैवतीकरणाचा मला मनस्वी राग आहे . पण हिच्या गाण्यापुढे सगळे अभिनिवेष अगदी गळून पडतात .

मध्यंतरी एक मित्र म्हणाला , ‘लताला भारतरत्न देणं चुकीचं आहे , तिने आपल्या संगीतात थेट नवीन भर काय घातली ? जे संगीतकारांनी सांगितलं ते तिनं म्हटलं , तिनं काय कुमारजींसारखे नवे राग निर्माण केले काय ? ‘

मग मी त्याला ‘ संगीतकारांचे भीष्माचार्य ‘ – अनिल विश्वास यांच्या एका उद्गाराची आठवण करून दिली –
” लता आली आणि आम्हा संगीतकारांना ‘देवदूत’ आल्याचा आनंद झाला , ती यायच्या आधी गायकाच्या गळ्याला झेपेल अशीच चाल तयार करायला लागायची . पण ती आली आणि सगळी बंधनं नाहीशी झाली ” .
म्हणजे अनेक संगीतकारांची प्रतिभा मुक्त विहार करू शकेल असं आभाळ – असा अवकाश – लताच्या गाण्यानं उपलब्ध झाला , हे तिचं केवढं मोठं योगदान आहे ?
मग मात्र तो निरुत्तर झाला .

एकदा अशीच चर्चा चालली होती – लता आणि आशा यांच्या स्वभावातल्या फरकाबद्दल .. आशाला सगळ्याची हौस … लता मात्र सदैव पांढ-या सुती ( की सुतकी ) साडीत ! एक जण म्हणाला ‘ या बाईंनी लग्न पण केलं नाही … संसार नाही इ. इ.
तेव्हा माझे एक ज्येष्ठ सहकारी म्हणाले, “अहो, लतानं 1956 सालीच एका गाण्यातून आपल्याला सांगून ठेवलंय – ‘मेरा छोटासा देखो ये संसार है, मेरा जीवन है ये, मेरा सिंगार है’ – संगीत हाच तिचा ‘संसार’ , सात स्वर हेच तिचं जग, संगीतातले यच्चयावत अलंकार हेच तिचे दागिने ‘ , उगीच लौकिक फूटपट्ट्या कशाला लावता ? ‘

‘ नास्तिक व्यक्तीला देखील आस्तिक बनवण्याची ताकद तिच्या गाण्यात आहे . आपले पाडगावकर तसे निरीश्वरवादीच ! पण तेही म्हणाले ,
‘ एेकता गायकांना
वानितो मी त्यांच्या स्वरांना
एेकता गाणे ‘लताचे’
मानितो मी इश्वराला ‘

लेख लिहायला म्हणून बसलो आणि लताच्या गाण्यांच्या अथांग सागराकडे एक कटाक्ष टाकला . त्याचा तो प्रचंड पसारा पाहून एकच गोष्ट पक्की समजली ,
” लताचं प्रत्येक गाणं हे परीपूर्ण आहे पण तिच्या गाण्यावरचा प्रत्येक लेख हा अपूर्ण – अधुरा असाच असणार ! स्वतःची मर्यादा लक्षात आली आणि लेख लिहायचा विचार सोडून दिला ! लताच्या स्वरविश्वासमोर नतमस्तक होऊन शांत उभा राहिलो

( धनंजय कुरणे 9325290079)

28.9.2016

Avatar
About धनंजय कुरणे 6 Articles
धनंजय कुरणे हे कोल्हापूर येथील व्यावसायिक असून ते संगीतविषयक विपुल लेखन करतात. ते कोल्हापूरमध्ये Music Listeners Club चालवतात. त्यांच्याकडे रेकॉर्डसचा मोठा संग्रह आहे.

Be the first to comment

Leave a Reply

Your email address will not be published.


*


महासिटीज…..ओळख महाराष्ट्राची

रायगडमधली कलिंगडं

महाराष्ट्रात आणि विशेषतः कोकणामध्ये भात पिकाच्या कापणीनंतर जेथे हमखास पाण्याची ...

मलंगगड

ठाणे जिल्ह्यात कल्याण पासून 16 किलोमीटर अंतरावर असणारा श्री मलंग ...

टिटवाळ्याचा महागणपती

मुंबईतील सिद्धिविनायक अप्पा महाराष्ट्रातील अष्टविनायकांप्रमाणेच ठाणे जिल्ह्यातील येथील महागणपती ची ...

येऊर

मुंबई-ठाण्यासारख्या मोठ्या शहरालगत बोरीवली सेम एवढे मोठे जंगल हे जगातील ...

Loading…

error: या साईटवरील लेख कॉपी-पेस्ट करता येत नाहीत..