नवीन लेखन...

श्री शिवनामावल्यष्टकम् – ५

वाराणसीपुरपते मणिकर्णिकेश
वीरेश दक्षमखकाल विभो गणेश ।
सर्वज्ञ सर्वहृदयैकनिवास नाथ
संसारदुःखगहनाज्जगदीश रक्ष ॥ ५ ॥

भगवान शंकरांच्या आणखी काही नावांनी त्यांचे गुणगान करणारे आचार्यश्री म्हणतात,
वाराणसीपुरपते – वारणा आणि असी अशा दोन नद्यांच्या मध्ये असणाऱ्या क्षेत्राला वाराणसी असे म्हणतात. त्या श्री क्षेत्र काशी ची देवता आहे भगवान श्री विश्वनाथ.
मणिकर्णिकेश – काशीमध्ये वाहणाऱ्या देवी गंगेला मणिकर्णिका असे म्हणतात. त्या गंगेचे उपास्य स्थान असणारे ते मणिकर्णिकेश.
हा मनकर्णिका घाट काशी मधील सर्वात प्राचीन घाट म्हटला जातो. येथे काशीतील महान स्मशान आहे. येथील चितेचे भस्म श्री विश्वनाथाला समर्पित केले जाते. त्या स्मशानात निवास करणारे.
वीरेश – अद्वितीय पराक्रमी. दक्ष यज्ञाच्या विनाशासाठी वीरभद्र रूपामध्ये प्रकट झालेले.
दक्षमखकाल – दक्ष प्रजापती नामक प्रजापतीच्या राजाने केलेला मख म्हणजे यज्ञ, त्या यज्ञात भगवान शंकरांची प्रथम पत्नी, दक्षकन्या सतीने स्वतःला जाळून घेतल्यामुळे, भगवान शंकरांनी नष्ट केला. या कथेचा संदर्भ घेत या यज्ञाचा काळ अर्थात विनाशक. विभो – विभू शब्दाचा अर्थ आहे व्यापक.
गणेश – देवता रूपी सर्व गणांचे अधिपती.
सर्वज्ञ – भूत, भविष्य, वर्तमान अशा तीनही काळात घडणाऱ्या सर्व घटनांचे साक्षी. सर्वहृदयैकनिवास – सर्वांच्या हृदयामध्ये निवास करणारे, चालक चैतन्य.
नाथ – हे माझ्या स्वामी,
संसारदुःखगहनाज्जगदीश रक्ष – जगदीश्वरा ! या संसाररूपी गहन दुःखातून माझे रक्षण करा.

— प्रा. स्वानंद गजानन पुंड

प्रा. स्वानंद गजानन पुंड
About प्रा. स्वानंद गजानन पुंड 412 Articles
लोकमान्य टिळक महाविद्यालय वणी म्हणजे येथे संस्कृत विभाग प्रमुख रूपात कार्यरत. २१ ग्रंथात्मक श्रीगणेशोपासना ग्रंथमालेची लिम्का बुक ऑफ रिकार्ड मध्ये विक्रम रूपात नोंद. श्रीमुद्गलपुराण कथारूप आणि विश्लेषण ही ९ खंड १७०० वर पृष्ठांची ग्रंथमालिका. विविध धार्मिक ,शैक्षणिक, सामाजिक संस्थांमधून २१०० वर प्रवचन, व्याख्याने

Be the first to comment

Leave a Reply

Your email address will not be published.


*


महासिटीज…..ओळख महाराष्ट्राची

रायगडमधली कलिंगडं

महाराष्ट्रात आणि विशेषतः कोकणामध्ये भात पिकाच्या कापणीनंतर जेथे हमखास पाण्याची ...

मलंगगड

ठाणे जिल्ह्यात कल्याण पासून 16 किलोमीटर अंतरावर असणारा श्री मलंग ...

टिटवाळ्याचा महागणपती

मुंबईतील सिद्धिविनायक अप्पा महाराष्ट्रातील अष्टविनायकांप्रमाणेच ठाणे जिल्ह्यातील येथील महागणपती ची ...

येऊर

मुंबई-ठाण्यासारख्या मोठ्या शहरालगत बोरीवली सेम एवढे मोठे जंगल हे जगातील ...

Loading…

error: या साईटवरील लेख कॉपी-पेस्ट करता येत नाहीत..