आजचा आरोग्य विचार – भाग सात

प्रत्येकाचा बिछाना वेगळा तसा, पांघरुण पण वेगळं. आजीच्या जुन्या नऊवारी सुती साडीची हाती शिवून केलेल्या गोधडीची उब काही वेगळीच असते ना !

प्रत्येकाची गोधडी पण वेगळी. लहान बाळाकरीता तयार केलेली रंगीबेरंगी दुपटी म्हणजे या गोधडीचे जणु बाळच ! ही दुपटी नवीन साडी घेऊन शिवायचीच नसतात. ही साडी जुनी वापरलेलीच हवी.
एका बाळासाठी वापरलेली दुपटीदेखील परत परत धुवुन पुढच्या बाळंतपणातदेखील वापरली जात होती. केवळ गरिबीमुळे असे केले जात असेल असेही नाही. कारण तेव्हा बारा पंधरा मुलांची देखभालदेखील अतिशय उत्तमरीत्या अगदी शेवटपर्यंत केली जात होती. आज आर्थिक दृष्ट्या, मुले होणे परवडणारे नाही, असे म्हणणाऱ्या या पिढीच्या काळापेक्षा, पूर्वीचा काळ सुखाश्रीमंतीचा होता, हे नक्कीच ! असो.

असं का असेल ?
वापरून जुन्या झालेल्या कपडयांमधे प्रतिकारशक्ती वाढविणारे काही घटक असतील का ? तयार होत असतील का ? कुळ परंपरेने आलेल्या कपड्यांमधे काही विशिष्ट औषधी गुणधर्माची वाढ होईल का ? यावर आणखी अभ्यास करायला हवा.

का कोण जाणे पण, केवळ मायेची उब आणि आज्जीची एक आठवण एवढंच हे गोधडी प्रकरण साधं नसणार, असं मला राहून राहून वाटतं.

जेवढं जुनं ते सोनं असं अजिबात नाही म्हणायचं मला. पण या गोधडीनी काही पिढ्या पाहिलेल्या आहेत. दोन तीन चार पिढ्यांना साक्षी असणारी ही गोधडी धड सोडवत पण नाही, आणि टाकवतही नाही. चार पावसाळे आपल्यापेक्षा जास्त बघितलेले असतात ना !

अशा गोधड्या आपल्या घरात सुद्धा असतील. जुन्या गोधडीलाच त्यातल्या त्यात जुनी साडी नेसवायची आणि नवी गोधडी म्हणून मिरवायची.

इथे हे सांगायचं कारण म्हणजे त्यातील अस्सल भारतीयत्व !

भूक भाकरीची, छाया झोपडीची,
निवाऱ्यास घ्यावी, उब गोधडीची,
माया मोह सारे उगाळून प्यालो,
एकतारीसंगे एकरूप झालो,
आम्ही विठ्ठलाच्या भजनात न्हालो

या विठ्ठलनामात सुद्धा ही गोधडीची उब भरलेली आहे

आता पाश्चात्य लोकांना ही गोधडीची महती कशी माहिती असणार ?
सुती कापडाची जुनी मऊ साडी, त्यात नऊवारी, त्यात आज्जीची, त्यात हाताने शिवलेली. ही माया, हे प्रेम फक्त भारतातच मिळू शकते.

वैद्य सुविनय दामले.
कुडाळ, सिंधुदुर्ग.
9673938021