भाषासौंदर्य
मराठी पुस्तकांतील निवडक उतारे..
अरविंद गोखले (मंजुळा)
स्वैपाक संपवून ती बाहेरच्या खोलीत आली. दार सताड उघडे होते. टेबल,कोपर्यातील आरामखुर्ची, पलंग, पुस्तके-सगळ्या संसारावरून मंजुळेने शून्यपणे पाहिले. एक एक वस्तू जमवताना केवढे सौख्य लाभले होते. दीड वर्षापूर्वीच फक्त. पण आज असे का झाले ? […]
जी. ए. कुलकर्णी (काजळमाया)
हे सारे तुकडे, डोळे मिटल्यावर जो दिसतो त्या गडद अंधारात धारदार गतीने वणावणा फिरत राहिले, आणि अंगातील सारे त्राण त्याच काळ्या पडद्यामागे गेल्याप्रमाणे शांताक्का जड शरीराने बसून राहिल्या. आता बाहेरचे जग आणि आपण यांच्यात बंद […]
दास डोंगरी राहातो
हृषीकेशला गंगा वोलांडून यात्रेकरूंचा पोहा बदरीनारायणास चालला. कसे ते गंगा वोलांडणे ! हिमालयाच्या दर्यांमधून तुफान वेगाने खळाळत येणारे भगीरथीचे हिमधवल पाणी. त्यावर नजर ठरेना. चांगले रुंद पात्र. येक खांब पैलतिरी. येक ऐलीकडे. दोन्ही खांबांस रश्श्या […]
प्राचार्य शिवाजीराव भोसले (दीपस्तंभ)
ही दिसणारी माणसे आढळात येण्यापूर्वी काही न दिसणारी माणसे मी मनाने पाहिली. ‘रामकृष्ण-विवेकानंद-श्री अरविंद’ ही माझी दैवते मला ग्रंथालयात भेटली. मी ज्या घरात राहातो त्याला ‘श्री अरविद’ हे नाव मिळाले, मी ज्या भागात राहातो ते […]
गो. नी. दाण्डेकर (श्रीगाडगेमहाराज)
;;ही कथा स्पृश्यांची. अस्पृश्यांचे हाल तर कुत्र्यानेंही खाऊ नयेत. सवर्णांना कमीत कमी पडशा-बोचकी ठेवण्यापुरता तरी बडव्यांच्या घरांचा किवा कुण्या मठाचा आसरा. अस्पृश्यांना तोही नाही. महारवाड्यात-सध्याचे बौद्धवाडे-आधीचे दुर्गंधीचे राज्य. मोडकळीस आलेली केंबळी घरे. ती मूळ मालकालाच […]
दि. बा. मोकाशी (पालखी)
हडपसरला पालखी गाठावी म्हणून मी पुण्याच्या एस. टी. स्टँडवर गेलो. वारकर्यांनी स्टँड इतका भरला होता, की दर पंधरा मिनिटांनी त्यातले काही उचलून घेऊन पळणारी एस. टी. ची गाडी कोठरातला एकेक दाणा उचलून पळणार्या चिमणीसारखी वाटत […]
मोनिका गजेंद्रगडकर (भूप)
सेमिनारचं पेपरलेखन निर्मला डॉक्टर मेहेंदळ्यांना मदत म्हणून करत होतीच. आज तिला एक लेक्चर होतं नि सरांनाही लायब्ररीत जायचं होतं. दोघं बरबरच निघाले होते. शेजारच्या बंगल्यात मुलं क्रिकेट खेळत होती. सर एकदम कंपाउंडपाशी गेले, तोच बॉल […]
बाबुराव बागूल (जेव्हा मी जात चोरली होती !)
सूर्याच्या स्नेहाने सुंदर झालेली संध्याकाळ सूर्य पश्चिमेच्या पलिकडे जाताच काळवंडू लागली होती. अशा या उदास वेळी रामराव देशमुखांचे शव सरणावर जळत होते. चिताग्नीने त्यांचे डोके दाढेखाली दाबताच आवाज झाला, तसा त्यांच्या जवळकीच्या माणसांनी आकांत केला; […]
नंदिनी आत्मसिद्ध (मिरलचं मुत्ति*स्वप्न)
सुरुवातीला कैरो विद्यापीठात आणि शहरातल्या एकूण वातावरणात मिरलला तसं बुजल्यासारखं व्हायचं. तिचे कपडे, तसे जुन्या पठडीतले होते. सार्वजनिक ठिकाणी कसं वागावं हे तिला नीट समजत नसे. पुरुषांशी बोलताना तर खूप संकोच वाटायचा. शहरात स्त्रीपुरुष ज्या […]